Historia kredytowa – jak ją sprawdzić i poprawić?

Czym jest historia kredytowa?

Historia kredytowa to przebieg spłat Twoich przeszłych i bieżących zobowiązań finansowych zaciągniętych w różnych źródłach, m.in. w bankach, firmach pożyczkowych oraz spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Twoim celem powinna być dobra historia kredytowa, czyli taka, która przedstawia wyłącznie – albo w większości – informacje o terminowych spłatach.

Zanim instytucja bankowa lub pozabankowa udzieli Ci finansowania, zweryfikuje Twoją historię kredytową w BIK (Biurze Informacji Kredytowej), czyli największej bazie zobowiązań finansowych w Polsce. Co ważne, kredytodawcy i pożyczkodawcy sprawdzają także rejestry prowadzone przez biura informacji gospodarczej. Trafiają do nich informacje o spłatach różnych zobowiązań, w tym rachunkach za media czy zakupach na raty. Provident analizuje dane zgromadzone w kilku biurach informacji gospodarczej, m.in. w KRD (Krajowym Rejestrze Długów).

Czym się różni historia kredytowa od zdolności kredytowej?

Obie wpływają na Twoją wiarygodność kredytową, czyli ocenę podejścia do spłaty zobowiązań finansowych, ale dotyczą innych kwestii.

Historia kredytowa pokazuje, czy raty były spłacane w terminie lub z opóźnieniem. Wykazuje też ewentualne zaległości. Zdolność kredytowa to prawdopodobieństwo terminowej spłaty nowego zobowiązania finansowego z odsetkami. Instytucje finansowe przeprowadzają analizę ilościową (dochodów i wydatków) oraz jakościową (np. statusu mieszkaniowego i źródła dochodu). Analiza jakościowa w ramach zdolności kredytowej obejmuje też historię kredytową¹.

Historia kredytowa i zdolność kredytowa wpływają na decyzję instytucji finansowej, która albo przyzna Ci kredyt lub pożyczkę, albo odrzuci wniosek. Natomiast zdolność kredytowa determinuje maksymalną wysokość finansowania.

Skąd BIK bierze informacje do historii kredytowej?

BIK przechowuje informacje o Twojej historii kredytowej dzięki współpracy z instytucjami finansowymi: bankami, firmami pożyczkowymi, spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi.

Czy można się nie zgodzić na budowanie historii kredytowej w BIK?

Instytucje finansowe są zobligowane ustawowo do przekazywania danych o Twoich zobowiązaniach kredytowych do BIK-u. To oznacza, że pozytywne i negatywne informacje o kredytach i pożyczkach w trakcie spłaty budują Twoją historię kredytową, której nie możesz ukryć. Co prawda możesz wycofać zgodę na przetwarzanie pozytywnych informacji po całkowitej spłacie zobowiązania, ale nie możesz zabronić BIK-owi przetwarzania danych o nieterminowych spłatach do 5 lat od wygaśnięcia zobowiązania.

Przeczytaj także: Czym jest przetwarzanie danych osobowych?

Jak negatywna historia kredytowa wpływa na decyzję kredytową?

Zła historia w BIK rzutuje negatywnie na ocenę Twojej wiarygodności kredytowej przez instytucję finansową. Im więcej nieterminowo spłacanych rat, tym większe ryzyko, że Twój wniosek kredytowy zostanie odrzucony. Oczywiście każdy przypadek podlega indywidualnej ocenie. Zła historia kredytowa sprzed kilku lat może zostać „przyćmiona” pozytywnymi informacjami zbieranymi przez kolejne lata.

Czy brak historii kredytowej uniemożliwia wzięcie pożyczki lub kredytu?

Czy historia kredytowa jest potrzebna do złożenia wniosku kredytowego? Chociaż jej brak nie przekreśla szansy na uzyskanie zewnętrznego finansowania, to może sprawić, że pożyczkodawca przyzna Ci pożyczkę niższą od kwoty wpisanej we wniosku. W ten sposób zminimalizuje ryzyko braku spłaty zobowiązania. Zdarza się, że kredytodawcy wymagają dodatkowego zabezpieczenia lub poręczenia osoby trzeciej (tzw. żyranta) w przypadku kwot opiewających na kilkadziesiąt tysięcy złotych i więcej. Brak historii kredytowej może się okazać szczególnie problematyczny w przypadku wieloletnich zobowiązań, np. kredytu hipotecznego.

Sprawdź czy warto wziąć: pożyczkę bez weryfikacji w BIK i KRD?

Ile lat obejmuje historia kredytowa?

BIK przechowuje informacje o zobowiązaniach finansowych przez 5 lat od dnia ich wygaśnięcia, czyli całkowitej spłaty. Nie ma znaczenia, czy zobowiązaniem była pożyczka krótkoterminowa spłacona w 1 racie, czy kredyt gotówkowy spłacany przez 10 lat. Główna różnica dotyczy Twojej zgody na przetwarzanie tych informacji.

• Jeżeli nie zgodzisz się na przetwarzanie danych o zobowiązaniach, które zostały terminowo spłacone, po prostu „znikną” z bazy. To oznacza, że nie będą widoczne dla weryfikujących Cię instytucji. BIK umożliwia wyrażenie zgody ogólnej na przetwarzanie informacji o wszystkich zobowiązaniach finansowych. Wystarczy skontaktować się z Centrum Obsługi Klienta².
• BIK nie potrzebuje Twojej zgody na przetwarzanie negatywnej historii kredytowej przez 5 lat od wygaśnięcia zobowiązań, które były nieterminowo spłacane.

Na marginesie – wszystkie dane o zobowiązaniach mogą być przetwarzane przez 12 lat od ich wygaśnięcia w celach statystycznych. Ten archiwalny zbiór informacji nie wpływa na Twoją historię kredytową.

Jak sprawdzić historię kredytową?

Historia kredytowa jest dostępna za darmo w BIK. Bezpłatne zestawienie przysługuje Ci 1 raz na 6 miesięcy. Jeżeli chcesz je uzyskać, musisz złożyć wniosek o udostępnienie kopii danych i doszczegółowienie kopii danych, powołując się na art. 15 RODO. Wniosek powinien zawierać:

• imię i nazwisko,
• PESEL,
• adres korespondencyjny,
• rodzaj, numer i serię dokumentu tożsamości (np. dowodu osobistego)
• miejscowość i datę złożenia wniosku.

Aby otrzymać historię kredytową za darmo, napisz we wniosku:

Na podstawie art. 15 RODO zwracam się z prośbą o udostępnienie kopii moich danych, które są przetwarzane w systemach Biura Informacji Kredytowej, oraz doszczegółowienia do kopii danych, czyli szczegółowych danych o przebiegu spłat moich kredytów oraz innych zobowiązań finansowych.

Załóż konto i zaloguj się na stronie BIK-u (tak potwierdzisz swoją tożsamość). Następnie kliknij w symbol koperty i wyślij wniosek za pomocą formularza. BIK udostępni Ci historię kredytową w ciągu 30 dni.

Możesz również wejść na stronę https://www.bik.pl/klienci-indywidualni/raport-bik i wykupić dostęp do płatnego raportu, który będzie zawierał dodatkowe dane, np. ocenę punktową. Ponadto dzięki raportowi z historią kredytową sprawdzisz, czy ktoś wziął na Ciebie kredyt lub pożyczkę. Jeżeli chcesz weryfikować swój profil częściej niż 1 raz na 6 miesięcy, musisz wykupić płatne raporty. BIK udostępnia je w ciągu 2 dni roboczych.

Co zawiera raport historii kredytowej?

Raport historii kredytowej³ zawiera:

• wskaźnik BIK– ocenę wiarygodności kredytowej wyrażoną zielonym, pomarańczowym lub czerwonym kolorem,
• ocenę punktową BIK ze skalą i legendą – scoring odzwierciedlający prawdopodobieństwo terminowych spłat przyszłych zobowiązań,
• informacje o zobowiązaniach w trakcie spłaty i zamkniętych – w tym kwotę zobowiązania, kwotę pozostałą do spłaty, wysokość raty i ewentualne zaległości,
• informacje z Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A.,
• liczbę zapytań kredytowych w BIK i zapytań o dane w BIG InfoMonitor S.A. – sygnalizujących weryfikację Twojego profilu przez uprawniony podmiot,
• informacje o zgodzie na przetwarzanie danych o zobowiązaniach po ich wygaśnięciu lub wycofaniu zgody.

Jak poprawić złą historię kredytową?

Zła historia kredytowa w BIK-u jest widoczna przez 5 lat odliczanych od dnia całkowitego uregulowania zobowiązania, które nie było spłacane zgodnie z harmonogramem. Co możesz zrobić? Zacznij tworzyć dobrą historię kredytową za pomocą terminowych spłat kolejnych kredytów, pożyczek, limitów kredytowych na kartach czy zakupów ratalnych. Scoring, czyli Twoja ocena punktowa w BIK-u, powstaje na bazie całej historii. Istnieje spora szansa, że regularne spłaty nowych zobowiązań podwyższą obniżoną punktację.

Jeżeli masz problemy ze spłatą bieżących zobowiązań, zapytaj instytucję finansową o restrukturyzację kredytu, czyli zmianę warunków umowy. Kredytodawca może zaproponować Ci m.in. wydłużenie okresu spłaty, co obniży comiesięczną ratę. Pamiętaj jednak, że ta zmiana zwiększy całkowity koszt zobowiązania, ponieważ zapłacisz wyższe odsetki.

Inne rozwiązanie ułatwiające naprawę historii kredytowej to pożyczka konsolidacyjna. Polega na scaleniu kilku zobowiązań finansowych z różnych źródeł, np. kredytów gotówkowych, w jedno. To rozwiązanie również pozwala na obniżenie comiesięcznych rat, ułatwiając ich spłacanie, ale zwiększa całkowity koszt finansowania.

Budowanie historii kredytowej

Kiedy zaciągasz różne zobowiązania finansowe i terminowo je spłacasz, budujesz pozytywną historię kredytową. Jakie są najważniejsze zasady?

• Sprawdź, czy pożyczkodawcy mają specjalną ofertę, która pozwala na uzyskanie szybkiego zastrzyku gotówki bez dodatkowych opłat.Provident udziela pożyczki naChwile do 4000 zł na 61 dni, która ma RRSO 0% dla nowych klientów. To oznacza, że oddajesz tyle samo, ile pożyczysz, oczywiście pod warunkiem terminowej spłaty.
• Korzystaj z zakupów na raty 0% w sklepach internetowych. Pamiętaj, że zakupy z płatnością odroczoną (BNPL – Buy Now, Pay Later) nie wpływają na ocenę punktową (scoring), ale są uwzględniane w raporcie BIK.
• Jeżeli używasz karty kredytowej, np. do transakcji bezgotówkowych online, spłacaj wykorzystane kwoty w okresie bezodsetkowym. Karta kredytowa Provi Smart od Providenta (RRSO 82,66%) charakteryzuje się brakiem odsetek i opłaty za skorzystanie z limitu kredytowego pod warunkiem spłaty kwoty wykorzystanej na transakcje bezgotówkowe w tym samym okresie rozliczeniowym.
• Pamiętaj, aby wyrazić zgodę na przetwarzanie pozytywnych informacji o spłaconych zobowiązaniach przez BIK. Inaczej zostaną przeniesione do archiwum po całkowitej spłacie.

Czy warto budować historię kredytową?

Zdecydowanie warto budować historię kredytową przedstawiającą Cię jako osobę, która dba o odpowiedzialne pożyczanie pieniędzy, czyli nie zaciąga impulsywnie pożyczek i unika tzw. rolowania zobowiązań (zaciągania kolejnego na spłatę poprzedniego). Takie nieprzemyślane decyzje mogą doprowadzić do spirali zadłużenia. Dobra historia kredytowa zwiększa szansę nie tylko na otrzymanie pozytywnej decyzji kredytowej, ale również na lepsze warunki finansowania.

Czyszczenie historii kredytowej – czy to możliwe?

Jak wyczyścić złą historię kredytową? Uważaj na podmioty, które świadczą usługi „czyszczenia BIK” lub „usuwania BIK”. Wyczyszczenie negatywnej historii kredytowej przez zewnętrzną firmę nie jest możliwe⁴.

Przesyłanie danych do BIK-u, przechowywanie oraz modyfikowanie informacji w bazie jest regulowane przez Prawo bankowe. Negatywne informacje, które dotyczą nieterminowych spłat, są widoczne przez 5 lat od momentu całkowitego uregulowania zobowiązania. W tym zakresie BIK nie potrzebuje Twojej zgody⁵. Ten przepis dotyczy zobowiązań, w których spłacie wystąpiło opóźnienie przekraczające 60 dni. Ponadto musi minąć 30 dni od dnia poinformowania Cię o zamiarze przetwarzania informacji o tych zadłużeniach.

Czy można osobiście złożyć wniosek o usunięcie historii kredytowej z BIK?

Tak, ale tylko kiedy:

• zamierzasz wycofać zgodę na przetwarzanie informacji o spłaconych zobowiązaniach,
• minęło 5 lat od całkowitego uregulowania zobowiązania, które było spłacane nieterminowo,
• chcesz zgłosić korektę niepoprawnych lub nieprawdziwych informacji.

We wszystkich przypadkach musisz się zwrócić do instytucji finansowej, która udzieliła Ci danego finansowania. Wtedy kredytodawca przekaże odpowiednią dokumentację do BIK-u. Zmiany powinny pojawić się w bazie w ciągu 7 dni od otrzymania wniosku przez BIK.

Jak odpowiedzialne pożyczanie pieniędzy wpływa na historię kredytową?

Warto znać i stosować zasady odpowiedzialnego pożyczania, aby budować pozytywną historię kredytową, czyli taką, która przedstawia Cię jako rzetelnego, wiarygodnego klienta instytucji finansowych. Co więcej, przemyślane korzystanie z różnych produktów finansowych, np. pożyczek, kredytów lub kart kredytowych, sprawia, że nie narażasz siebie i bliskich na wpadnięcie w tzw. spiralę zadłużenia. To niebezpieczna sytuacja, w której pożyczkobiorca zaczyna zaciągać następne zobowiązania finansowe, aby spłacić poprzednie. Zadłużona osoba potrzebuje coraz więcej dodatkowych środków, co doprowadza do momentu, w którym nie jest w stanie spłacać kolejnych rat.

Najważniejsze zasady odpowiedzialnego pożyczania to:

• powstrzymywanie się od emocjonalnych, impulsywnych wydatków na tak naprawdę zbędne produkty i usługi,
• przewidywanie sezonowych wydatków w okresie spłaty długoterminowej pożyczki, np. zakupu wyprawki szkolnej lub prezentów świątecznych,
• rozsądne korzystanie z produktów finansowych, np. unikanie wypłacania gotówki z bankomatu za pomocą karty kredytowej ze względu na dodatkową opłatę,
• budowanie poduszki finansowej, z której można „pożyczyć” pieniądze na niespodziewany wydatek, aby nie zaciągać zewnętrznego zobowiązania,
• uważne czytanie umów pożyczek oraz innych dokumentów,
• korzystanie z produktów renomowanych instytucji finansowych, które weryfikują zdolność kredytową oraz tożsamość klienta przed zawarciem umowy pożyczki,
• unikanie ofert reklamowanych jako „szybkie chwilówki na dowód” lub „pożyczki bez BIK i KRD”, które są oferowane przez nierzetelne podmioty.

Oferta produktowa pożyczka „naChwile” jest dostępna od 19.09.2024 r. dla nowych klientów i dotyczy pożyczki przez internet o całkowitej kwocie pożyczki od 500 zł do 4000 zł spłacanej w jednej racie. Warunkiem udzielenia pożyczki jest pozytywny wynik oceny zdolności kredytowej konsumenta. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 0,00%, całkowita kwota kredytu 1500 zł, całkowita kwota do zapłaty 1500 zł, oprocentowanie stałe 0%, całkowity koszt kredytu 0 zł. Jedna rata w wysokości 1500 zł, umowa zawierana jest na 61 dni. Kalkulacja z dnia 25.03.2025 r. na reprezentatywnym przykładzie pożyczki „naChwile”.

Reprezentatywny przykład dla karty kredytowej Provi Smart: Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 82,66%, całkowita kwota kredytu 4500 zł, całkowita kwota do zapłaty 6141,08 zł, oprocentowanie stałe 17,50%, całkowity koszt kredytu 1641,08 zł (w tym: opłaty miesięczne 1212,75 zł, odsetki 428,33 zł), 10 miesięcznych równych rat w wysokości 558,28 zł, ostatnia 11 miesięczna rata w wysokości 558,28 zł. Kalkulacja została dokonana na dzień 08.05.2025 r. na reprezentatywnym przykładzie Karty kredytowej Provi Smart. Do obliczenia powyższych parametrów przyjęto, że limit kredytowy w ramach Karty kredytowej Provi Smart w wysokości 4500 zł został wykorzystany jednorazowo w całości poprzez dokonanie transakcji przy użyciu karty kredytowej.

Źródła:
1. https://www.bik.pl/poradnik-bik/czym-jest-zdolnosc-kredytowa
2. https://www.bik.pl/kontakt
3. https://www.bik.pl/raport-demo
4. https://www.bik.pl/poradnik-bik/czy-mozna-wyczyscic-bik
5. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-bankowe-16799069/art-105-a