Kwota wolna od podatku. Co to jest i ile wynosi?
Wielu z nas gubi się, jeśli chodzi o kwestie podatkowe. Jeszcze najprostsze pojęcia jak VAT czy przychód albo dochód są w miarę zrozumiałe, jednak równie powszechne, a znacznie bardziej skomplikowane terminy, jak kwota wolna od podatku stają się już problemem. Być może także i dlatego, że będąc zatrudnionym na umowę o pracę, bądź inną umowę cywilnoprawną, właściwie nie mamy z tym pojęciem do czynienia. Zajmują się nim specjaliści od księgowości. Tymczasem kwota wolna od podatku dotyczy każdego z nas! Co więc kryje się za tą nazwą? Jak to rozumieć? Z jakimi korzyściami się wiąże? Poniżej odpowiedzi na te i wiele innych pytań.
Czym jest kwota wolna od podatku?
Najpierw odpowiedzmy sobie na pytanie, czym jest kwota wolna od podatku. Mówiąc żargonem finansistów kwota wolna od podatku jest sumą rocznych dochodów, które zgodnie z obowiązującymi przepisami w danym roku, nie podlegają opodatkowaniu. A co to oznacza w praktyce?
Dochód, jak doskonale wiemy, to – najprościej mówiąc – to, co dostajemy do ręki. To jedno z podstawowych pojęć ekonomicznych, które dotyczą naszego codziennego życia. Pełna definicja oznacza przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu. Można to wyjaśnić na przykładzie stolarza, który dostał zamówienie na wykonanie stołu i kompletu czterech krzeseł. Za wykonaną pracę ma otrzymać 5 tysięcy złotych, która to kwota będzie stanowiła jego przychód. Należy jednak wziąć pod uwagę, że przecież musi on zakupić drewno odpowiedniego gatunku, zużyje energię elektryczną i będzie eksploatował elektronarzędzia. Musi także po to drzewo pojechać, a więc wyda pieniądze na paliwo. Te wydatki to właśnie koszty uzyskania przychodu. Jeśli, przykładowo, wyniosą one 2 tysiące złotych, wówczas przedsiębiorca uzyska dochód 3 tysięcy złotych – a więc tyle właśnie dostanie „do ręki”.
Ten prosty przykład ilustruje nam, jaka jest różnica między przychodem a dochodem. Wciąż jednak nie daje nam to odpowiedzi na pytanie, czym jest kwota wolna od podatku. Dla uproszczenia sięgnijmy po kolejny przykład. Jeżeli Jan Kowalski zarabia miesięcznie 5 tysięcy złotych brutto na podstawie umowy o pracę, co miesiąc od jego pensji odprowadzana jest przez pracodawcę (czyli płatnika) zaliczka na podatek o określonej w przepisach wysokości. Natomiast ustawa o podatku PIT określa wysokość kwoty wolnej od podatku obowiązującej w zależności od wysokości rocznych dochodów. Znając tę kwotę, możemy ustalić w deklaracji rocznej ostateczną wysokość przysługującej nam kwoty wolnej.
Należy bowiem pamiętać, że każdy jest zobowiązany do złożenia raz w roku deklaracji PIT. A właściwie prawie każdy, bo zwolnione z tego obowiązku są osoby, które w danym roku podatkowym nic nie zarobiły i nie prowadzą swojej działalności gospodarczej. Wówczas istotne znaczenie ma właśnie kwota wolna od podatku. Pozwala bowiem przynajmniej części z nas cieszyć się z niespodziewanego zastrzyku gotówki w postaci zwrotu podatku.
Jak kształtuje się kwota wolna od podatku w Polsce?
W 2020 roku kwota wolna od podatku wynosiła w Polsce 8 tysięcy złotych. Oznacza to, że od zarobionych 8 tysięcy netto nie zapłacimy podatku. Dopiero każda kwota powyżej ustalonego limitu podlega obowiązkowemu opodatkowaniu. Rokrocznie kwoty te bywały różne. W 2019 roku wyniosła ona również 8 tysięcy, natomiast rok wcześniej było to 6,8 tysięcy złotych.
Zauważyć da się tendencję wzrostową na przestrzeni ostatnich lat. Wynika to między innymi z inflacji, czyli zmniejszaniu się siły nabywczej (a mówiąc prostszym językiem: wartości) złotówki. Ponieważ inflacja jest zjawiskiem stałym, również kwota wolna od podatku systematycznie się zwiększa.
Ile można zarobić bez podatku? Wspominaliśmy już, że kwota ta wynosi aktualnie 8 tysięcy złotych rocznie. Warto jednak zaznaczyć, że jest to duże uproszczenie i pomijamy tutaj kwestię wyższych progów podatkowych. Wówczas obliczenia robią się bowiem znacznie bardziej skomplikowane.
Jak obliczyć kwotę wolną od podatku? Jaki to wszystko ma wpływ na nasze finanse?
Chociaż wielu z nas w tym momencie może sobie zadać pytanie, jak obliczyć kwotę wolną od podatku, na co dzień kwestia ta nas specjalnie nie zajmuje. Wynika to z tego, że zwykle ewentualny zwrot podatku następuje po corocznym rozliczeniu z urzędem skarbowym. Specjalne programy ułatwiające obliczenia wykonują całą pracę za nas, ci zaś, którzy mają problemy natury technicznej i niespecjalnie czują się na siłach, mogą skorzystać z usług doświadczonych specjalistów – księgowych czy ekonomistów.
Właściwie na co dzień nie zwracamy uwagi na kwotę wolną od podatku. Dopiero w momencie rozliczania się z fiskusem, otrzymujemy informację, czy i ile ewentualnie zwrotu podatku nam się należy. To często niezły zastrzyk gotówki i choć co roku wypada mniej więcej w tym samym czasie, zawsze przyjemnie zaskakuje.
Świat finansów i podatków bywa skomplikowany i mało kto dobrze rozumie zasady, jakimi się rządzi. Warto jednak znać podstawowe przepisy prawa podatkowego, które dotyczą nas bezpośrednio, nawet jeśli nie do końca zdajemy sobie z tego sprawę. Dowiedzmy się, jak obliczyć kwotę wolną od podatku, kontrolujemy swoje finanse, dbajmy o bufor bezpieczeństwa pieniężnego. By zawsze mieć w zanadrzu środki na niespodziewane wydatki.
Zobacz także wpisy na temat:
Nie dostałem zwrotu podatku - co to oznacza >>
Pożyczka a podatki – czy musisz je zapłacić >>
