Czym jest rata balonowa?
Jeśli zamierzasz sfinansować duży wydatek, np. zakup samochodu lub sprzętu AGD i RTV, możesz spotkać się z tzw. ratą balonową. Kredyty i pożyczki z ratą balonową charakteryzują się stosunkowo niskimi comiesięcznymi ratami oraz wysoką ostatnią ratą, która obejmuje nawet 30-40% całkowitej kwoty do spłaty. Jakie są zalety i wady zobowiązań finansowych z ratą balonową? Sprawdź, kiedy warto się zdecydować na takie rozwiązanie i jak przygotować się do spłaty raty balonowej.
Jak wspomnieliśmy, rata balonowa ma zastosowanie w przypadku kredytów i pożyczek. Mimo że terminy „kredyt” i „pożyczka”, których używamy w tym artykule, są traktowane jako synonimy przez klientów instytucji finansowych, to stanowią inne produkty, które różnią się np. podstawą prawną.
Co więcej, konsumenci często uważają, że kredyty są udzielane wyłącznie przez banki, a pożyczki – przez firmy pozabankowe. To częściowo prawda, ponieważ kredyty bankowe w rozumieniu art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe są oferowane tylko przez banki, aczkolwiek kredytów konsumenckich w rozumieniu art. 3 ustawy o kredycie konsumenckim udzielają także firmy pozabankowe. Jeżeli kredyt bankowy udzielany przez bank i pożyczka pozabankowa oferowana przez firmę pożyczkową spełniają warunki opisane w art. 3 ust. 1-3 ustawy o kredycie konsumenckim, to stanowią kredyt konsumencki. Więcej na ten temat przeczytasz w poradniku: Kredyt a pożyczka – różnice i podobieństwa.
W tym artykule przyjęliśmy, że „kredyty” odnoszą się do produktów oferowanych wyłącznie przez banki, a „pożyczki” – do kredytów konsumenckich udzielanych przez różne instytucje finansowe, w tym banki i firmy pozabankowe. Szczegółową charakterystykę poszczególnych produktów opublikowaliśmy w artykule: Jakie są rodzaje kredytów? Charakterystyka kredytów bankowych dla konsumentów i firm.
Czym jest rata balonowa?
Kredyty i pożyczki z ratą balonową wyróżniają się specyficzną formą spłaty. Składają się na nią niskie miesięczne raty (ich liczba jest uzależniona przede wszystkim od kwoty finansowania i okresu spłaty) oraz końcowa wysoka rata, która obejmuje znaczną część zobowiązania – nawet od 30% do 40% całkowitej kwoty do spłaty. Jak możesz się domyślać, „rata balonowa” podkreśla rozbieżność między wysokością ostatniej raty a pozostałymi. Skąd wynika różnica?
Każda rata kredytu lub pożyczki składa się z części kapitałowej (pożyczonej kwoty) oraz części odsetkowej. Tradycyjny system ratalny zakłada, że klient instytucji finansowej spłaca co miesiąc tę samą kwotę (oczywiście oprocentowanie zmienne niesie ze sobą ryzyko podwyższenia raty lub szansę na obniżenie raty w zależności od wahań stóp procentowych). Co do zasady, im bliżej końca okresu spłaty, tym wyższa staje się część kapitałowa, a niższa – część odsetkowa. W modelu z ratą balonową spłacasz początkowo przede wszystkim odsetki, co pozwala na znaczące obniżenie rat. Rata balonowa obejmuje niewielką część odsetek i większą część kapitału. Jeżeli pożyczka z ratą balonową opiewa na stosunkowo niedużą kwotę, np. 4000 zł, comiesięczne raty mogą się składać wyłącznie z odsetek, a rata balonowa może zawierać cały kapitał i pozostałą niewielką część odsetkową.
Jak działa rata balonowa? Przykładowy schemat
Kredyt lub pożyczka z ratą balonową umożliwia spłatę stałych, niskich miesięcznych rat – nawet przez kilka lat. Okres spłaty kończy się ratą balonową stanowiącą ok. 30-40% wartości zobowiązania. Jeżeli kredyt z ratą balonową dotyczy finansowania pojazdu lub sprzętu, istnieje możliwość jego zwrotu zamiast spłaty ostatniej wysokiej raty. W tym przypadku np. dealer samochodów odkupuje używany pojazd, spłacając ratę balonową. To rozwiązanie jest często uwzględniane nie tylko w umowach kredytowych, ale także umowach leasingowych zawieranych z konsumentami bądź przedsiębiorcami. Kredytobiorca, który chce zachować auto, musi spłacić ratę balonową, np. gotówką lub za pomocą kolejnego kredytu lub następnej pożyczki długoterminowej.
Jakie zalety i wady ma rata balonowa?
Rata balonowa jest atrakcyjnym rozwiązaniem ze względu na niskie miesięczne raty w początkowym okresie spłaty. Dzięki temu modelowi nie odczuwasz dużego wpływu kredytu lub pożyczki na budżet domowy.
Głównym ryzykiem związanym z ratą balonową jest obowiązek spłaty wysokiej ostatniej raty zobowiązania finansowego. Co prawda niskie miesięczne raty obowiązują nawet przez kilka lat, ale im wyższa rata balonowa, tym wcześniej należy przemyśleć, co zrobić, aby dysponować odpowiednią kwotą na koniec okresu spłaty. Kredytobiorcy, którzy nie posiadają np. poduszki finansowej, często decydują się na systematyczne odkładanie kwot, które złożą się na ratę balonową. W tym celu warto wpłacać pieniądze na lokaty oszczędnościowe lub wybrać inny sposób inwestowania, aby środki „pracowały” do momentu spłaty raty balonowej.
Czy warto wziąć kredyt lub pożyczkę z ratą balonową?
Jeśli myślisz o kredycie lub pożyczce z ratą balonową, musisz mieć pewność, że będziesz w stanie spłacić ostatnią wysoką ratę zgodnie z harmonogramem dołączonym do umowy. Oczywiście bank lub firma pożyczkowa oceni Twoją zdolność kredytową, czyli zdolność do spłaty zobowiązania finansowego z odsetkami oraz innymi opłatami w wyznaczonym terminie, ale nie będzie miała wpływu na czynniki, które mogą utrudnić Ci spłatę raty balonowej, np. nagły, nieprzewidziany wydatek pod koniec umowy pożyczki.
Z tego względu kredyty i pożyczki z ratą balonową są dobrym wyborem dla osób, które znają zasady odpowiedzialnego pożyczania, racjonalnie zarządzają domowym budżetem i systematycznie oszczędzają. Zanim złożysz wniosek o pożyczkę z ratą balonową, zastanów się, czy możesz zwiększyć dochody (np. zdobywając nowe kompetencje i zmieniając pracę na lepiej płatną) lub oszczędności (np. inwestując lub korzystając z lokat). Rozważ także, czy rata balonowa wypadnie w miesiącu, w którym zwykle ponosisz wyższe wydatki, np. na wyjazdy z rodziną, prezenty dla bliskich osób, remonty w domu.
Czy Provident oferuje pożyczki z ratą balonową?
Klienci Providenta mogą ubiegać się o "Pożyczkę Wynajmowaną” (RRSO 61,56%), która umożliwia uzyskanie od 500 zł do 4000 zł na dowolne cele. Pożyczkobiorca spłaca zobowiązanie w 5 ratach – przez pierwsze 4 niskie raty ponosi jedynie koszty pożyczki, natomiast 5 rata balonowa obejmuje pozostałą część kosztów oraz pożyczoną kwotę. To oznacza, że jeśli pożyczysz 2000 zł, 4 pierwsze miesięczne raty będą wynosić 81,57 zł, a ostatnia rata balonowa – 2081,55 zł. Całkowita kwota do spłaty wyniesie 2407,83 zł, a RRSO 61,56%.
Kredyty i pożyczki z ratą balonową stanowią atrakcyjną alternatywę dla zobowiązań z tradycyjnym modelem spłaty, ale wymagają odpowiedzialnego podejścia do pożyczania i przygotowania się do spłaty wysokiej raty balonowej. Co prawda możesz spłacić ratę balonową za pomocą kolejnego kredytu lub pożyczki – o ile instytucja finansowa oceni pozytywnie Twoją zdolność kredytową – ale wtedy poniesiesz dodatkowe koszty w postaci odsetek oraz innych ewentualnych opłat w związku z nowym zobowiązaniem. Z tego względu warto spłacić ratę balonową z własnych środków. Odłożenie odpowiedniej kwoty mogą Ci ułatwić porady opisane w artykule: Czy warto oszczędzać pieniądze w dobie wysokiej inflacji?
Oferta produktowa „Pożyczka Wynajmowana” obowiązuje od 13.03.2024 r. dla nowych Klientów i dotyczy pożyczki zawieranej w obecności Doradcy Klienta spłacanej w pięciu miesięcznych ratach o całkowitej kwocie pożyczki od 500 do 4 000 zł, w której spłata pożyczonej kwoty następuje w ostatniej, piątej racie. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 61,56%; całkowita kwota kredytu (bez kredytowanych kosztów) 2 000 zł; całkowita kwota do zapłaty 2 407,83 zł; oprocentowanie stałe 16,50%; całkowity koszt kredytu 407,83 zł (w tym: prowizja 241,60 zł; opłata przygotowawcza 40 zł; odsetki 126,23 zł); 5 miesięcznych rat: 4 pierwsze miesięczne równe raty w wysokości 81,57 zł, ostatnia, 5 miesięczna rata w wysokości 2 081,55 zł. Kalkulacja została dokonana na dzień 03.07.2025 r. na reprezentatywnym przykładzie Pożyczki Wynajmowanej.
