Czy warto oszczędzać pieniądze w dobie wysokiej inflacji?

Jak wskaźnik CPI i koszyk konsumpcyjny wpływają na obliczanie inflacji w Polsce?

Określenie inflacji wymaga ustalenia wskaźnika CPI (Consumer Price Index) – wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych, czym zajmuje się GUS (Główny Urząd Statystyczny)³. Wskaźnik CPI jest określany na podstawie analizy cen towarów i usług na rynku detalicznym oraz badań budżetów gospodarstw domowych.

Corocznie GUS tworzy i aktualizuje tzw. koszyk konsumpcyjny (inflacyjny), który odzwierciedla przeciętną listę zakupów produktów i usług.

Koszyk obejmuje m.in.:

• produkty szybkozbywalne (np. pieczywo, warzywa, mięso),
• regularne opłaty związane z użytkowaniem mieszkania (np. rachunki za prąd),
• rzadziej kupowane dobra trwałego użytkowania (np. sprzęt komputerowy),
• szeroki katalog usług – rozrywkowych czy zdrowotnych.

Poziom inflacji jest kształtowany przede wszystkim przez takie kategorie, jak żywność i napoje bezalkoholowe, koszty utrzymania mieszkania lub domu, nośniki energii oraz transport. Lista produktów i usług zawiera podstawowe opisy, które obejmują m.in. gramaturę, dzięki czemu GUS może identyfikować tzw. shrinkflację. To zjawisko polegające na zmniejszaniu objętości produktu lub zakresu usługi przy jednoczesnym utrzymaniu ceny – a nawet jej podwyższeniu⁴.

Według danych GUS inflacja w kwietniu 2025 roku wyniosła 4,3% w porównaniu z analogicznym miesiącem poprzedniego roku. Ceny usług wzrosły o 6,3%, a ceny towarów – o 3,5%⁵. Szacunkowy poziom inflacji w maju 2025 roku wyniósł 4,1%⁶. Zgodnie z polityką pieniężną inflacja w Polsce powinna wynosić 2,5%, przy czym dopuszcza się odchylenie na poziomie 1 p.p. (punkta procentowego).

Prognozy inflacji w Polsce na kolejne lata

Według projekcji inflacji przygotowanej przez Departament Analiz i Badań Ekonomicznych Narodowego Banku Polskiego (DABE NBP) wskaźnik CPI r/r (rok do roku) wyniesie 4,9% w 2025 roku, 3,4% w 2026 roku i 2,5% w 2027 roku. Najbliższe projekcje zostaną opublikowane w lipcu i listopadzie 2025 roku⁷. Ekonomiści prognozują, że inflacja spadnie do 2,7% w lipcu br., a następnie będzie się utrzymywać w paśmie dopuszczalnych odchyleń od wspomnianego celu inflacyjnego (2,5%). Analitycy podkreślają również, że inflacja może minimalnie wzrosnąć w II połowie 2026 roku względem I połowy⁸.

Może Cię zainteresować: Oszczędzanie na emeryturę – jak zabezpieczyć przyszłość?

Czy warto oszczędzać? Co sądzą Polacy o odkładaniu pieniędzy?

Oszczędzanie to rozsądna praktyka, co odzwierciedlają wyniki różnorodnych badań społeczeństwa. Według raportu „Plany Noworoczne Polaków” Providenta 51% Polaków zamierzało oszczędzać w 2025 roku więcej niż w poprzednim. Ten ambitny plan miało ponad 85% najmłodszych respondentów⁹. Co ważne, ankietowani traktowali oszczędności jako metodę finansowania, szczególnie największych, przewidywanych wydatków. Niestety, tylko co czwarta osoba jest w stanie pokryć dodatkowe koszty z bieżącego wynagrodzenia. To oznacza, że ewentualny brak poduszki finansowej zmusza do sięgnięcia po inne źródła finansowania – kredyty, pożyczki lub zakupy na raty. Z innego badania wynika, że zaledwie 1/3 Polaków ma zaoszczędzone środki, które pozwoliłyby się im utrzymać przez dłużej niż 5 miesięcy¹⁰.

Co ważne, odpowiedzi respondentów wykazały, że najważniejszymi wydatkami w bieżącym roku nie są już wyjazdy wakacyjne – jak w 2024 roku – tylko codzienne zakupy i opłacanie rachunków. Niemal 1/3 ankietowanych podzieliła się planami wyremontowania mieszkania i domu. Skrupulatne planowanie wydatków i ograniczanie tych zbędnych w 2025 roku wynika nie tylko z inflacji, ale sceptycznego podejścia Polaków do własnej sytuacji materialnej, którzy nie spodziewają się m.in. dużych podwyżek wynagrodzeń.

Przeczytaj także: Chcesz odkładać? Oto 8 sposobów na oszczędzanie pieniędzy!

Na czym polega systematyczne oszczędzanie?

Systematyczne oszczędzanie, czy ograniczanie zbędnych wydatków i odkładanie nawet drobnej kwoty z comiesięcznego wynagrodzenia, pozwala na zbudowanie poduszki bezpieczeństwa, którą można następnie zainwestować – w części lub całości. Dzięki niej można pokryć zarówno duży, nieprzewidziany wydatek, jak i utrzymać się w ewentualnym okresie bez stałego źródła dochodu, np. po utracie pracy. Na dobry początek warto postarać się odkładać stosunkowo niewielkie kwoty. Co piąte gospodarstwo domowe oszczędza nie więcej niż 200 zł miesięcznie, natomiast 40% Polaków odkłada między 200 zł a 1000 zł¹¹.

Na dobry początek warto przeanalizować ubiegły miesiąc pod kątem przychodów i wydatków. Najprostsze planowanie budżetu domowego polega na utworzeniu tabeli, w której wypiszesz wydatki z podziałem na obowiązkowe (np. czynsz, rachunki za media, środki higieniczne, żywność) i nieobowiązkowe (np. kawa na mieście, subskrypcja platformy streamingowej). Przemyśl, z których nadprogramowych wydatków możesz zrezygnować, zwłaszcza jeśli np. płacisz kilkadziesiąt złotych miesięcznie za dostęp do biblioteki filmów, z której tak naprawdę nie masz czasu korzystać, albo kupujesz książki, które miesiącami zalegają na półce. Zastanów się także, czy znasz zasady oszczędzania na energii elektrycznej oraz innych mediach, aby obniżyć rachunki i uniknąć niedopłat.

Osoby, które są sceptycznie nastawione do oszczędzania, obawiają się, że muszą wyeliminować wszystkie rozrywki z życia, aby odkładać pieniądze. Nic bardziej mylnego! Dobrze przemyślany budżet domowy nie wiąże się ze skrajnymi wyrzeczeniami. Dopuszcza drobne i większe przyjemności, pozwalając na systematyczne oszczędzanie dzięki wyeliminowaniu impulsywnych wydatków. Zgodnie z efektem latte niepozorne, małe kwoty, które wydaje się bez większego zastanowienia, np. na wspomnianą kawę, kumulują się, powodując uszczuplenie portfela o nawet kilka tysięcy złotych rocznie. Dzięki przemyślanemu budżetowi wciąż możesz pozwalać sobie na wizyty w kawiarniach, świadomie kontrolując kwotę przeznaczoną na napoje.

Jak inflacja wpływa na oszczędności?

Wysoka inflacja zmniejsza wartość pieniędzy, które „nie pracują”, jeśli są przechowywane w gotówce „w skarpecie” lub na nieoprocentowanym rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym – zamiast chociażby na lokacie, która przy odpowiednim oprocentowaniu chroni oszczędności przed inflacją. Im droższe są produkty i usługi, tym mniej możesz kupić za tę samą kwotę. To zjawisko nazywa się spadkiem siły nabywczej pieniądza. Z tego względu warto nie tylko oszczędzać, ale też pomnażać środki na czarną godzinę.

Jak oszczędzać w czasie inflacji, aby chronić pieniądze przed utratą wartości?

Negatywny wpływ inflacji na wartość pieniędzy wcale nie oznacza, że nie warto oszczędzać, bo coraz mniej można kupić za zgromadzone środki. Jak najbardziej warto odkładać pieniądze, ale w sposób, który ogranicza utratę ich wartości, chociażby na lokatach z oprocentowaniem przewyższającym aktualny wskaźnik inflacji.

Niestety, prawie 2/3 Polaków przechowuje pieniądze na nieoprocentowanych rachunkach. Niewiele ponad 1/3 badanych zadeklarowała, że posiada oszczędności na lokatach. Mimo że lokaty zapewniają niewielki zysk, to są często wybierane przez młode osoby, które kierują się niskim ryzykiem utraty kapitału¹².

W zdecydowanej mniejszości są osoby budujące poduszki bezpieczeństwa za pomocą polis ubezpieczeniowych czy instrumentów emerytalnych. Mniej niż 10% respondentów korzysta z obligacji skarbowych lub funduszy inwestycyjnych. Zdaniem Polaków ochronę kapitału przed inflacją i niepewnością ekonomiczną zapewnia też złoto¹³. Najmniej popularną formą gromadzenia oszczędności są metale i kamienie szlachetne, kryptowaluty i sztuka¹⁴.

Chociaż doświadczenie inwestycyjne ma prawie 50% Polaków, którzy wybierają najczęściej inwestycje w fundusze, waluty, obligacje oraz na giełdzie papierów wartościowych, to aż 82% ankietowanych zadeklarowało, że preferuje bezpieczeństwo zamiast ryzyka. Gdyby otrzymali 10 000 zł – odłożyliby je, zamiast inwestować¹⁵.

Jak ochronić oszczędności przed inflacją? Podsumowanie

Każda poduszka finansowa powinna stopniowo zyskiwać na wartości – zwłaszcza w okresie rosnących cen produktów i usług. Dobór metody inwestowania zależy od m.in. zgromadzonej kwoty, wiedzy z zakresu finansów, możliwości zamrożenia dostępu do środków na dłuższy okres oraz ryzyka, które jesteś w stanie podjąć. Jedną z bezpieczniejszych form inwestowania w okresie inflacji są obligacje indeksowane inflacją (dają niższy zwrot niż akcje, ale są mniej ryzykowne) oraz lokaty (aczkolwiek oprocentowanie musi przekraczać wskaźnik inflacyjny). Pamiętaj, że warto skorzystać ze wsparcia doradcy inwestycyjnego, który zasugeruje Ci optymalne rozwiązanie.

Czy opłaca się wziąć pożyczkę w czasie inflacji?

Pożyczka w okresie inflacji może się okazać rozsądnym rozwiązaniem, jeśli po pierwsze – chcesz ją przeznaczyć na konieczny wydatek, np. wymianę starego, awaryjnego sprzętu AGD na nowy i energooszczędny, a po drugie – pozwoli Ci sfinansować zakup produktów lub usług, które są dostępne w limitowanej promocji i/lub lada moment mogą podrożeć.

Jeżeli potrzebujesz pożyczyć od kilkuset do kilku tysięcy złotych, możesz sprawdzić jak funkcjonują oferty pożyczek na 30 dni lub pożyczek na 60 dni. Nowi klienci instytucji pożyczkowych mogą otrzymać pierwszą pożyczkę z RRSO 0%. To oznacza, że pożyczkobiorca spłaca tę samą kwotę, którą pożyczył, bez żadnych odsetek i dodatkowych opłat – oczywiście pod warunkiem terminowej spłaty. Oferta Providenta dla nowych klientów przewiduje pożyczkę „naChwile” z RRSO 0% na dowolny cel. Klienci, którzy spełniają wymogi, w tym uzyskają pozytywną ocenę zdolności kredytowej w procesie weryfikacji wniosku, mogą otrzymać do 4000 zł na 61 dni.

Wyobraź sobie, że chcesz kupić nową lodówkę. Sklep internetowy obniżył cenę upatrzonego przez Ciebie modelu z 3599 zł do 2999 zł. Niestety, promocja kończy się tuż przed terminem wypłaty Twojego wynagrodzenia i nie możesz wypłacić środków z poduszki finansowej, aby nie przerwać lokaty. Ponadto sklep nie oferuje zakupów na raty 0%. W tym przypadku pożyczka z RRSO 0% umożliwi Ci zakup lodówki w korzystnej cenie – oczywiście o ile masz odpowiednią zdolność kredytową, która umożliwia Ci terminową spłatę zobowiązania.

Jeżeli potrzebujesz od kilku tysięcy do kilkudziesięciu tysięcy złotych na wydatek wykraczający poza Twój budżet, możesz rozważyć złożenie wniosku o pożyczkę „bezProvizji” (RRSO 29,01%). Klienci Providenta mogą pożyczyć od 1000 zł do 30 000 zł, które należy spłacić w 12, 18, 24, 36, 44 lub 48 ratach. Dzięki kalkulatorowi pożyczki sprawdzisz, jak zmienia się wysokość comiesięcznej raty w zależności od kwoty pożyczki i okresu spłaty. Uwaga – kalkulator podaje przykładową estymację kosztów pożyczki.

Zastanów się, czy wydatki sezonowe lub Twoje plany, np. zmiana pracy, mogą wpłynąć na terminowe spłacanie długoterminowego zobowiązania. Zanim złożysz wniosek o pożyczkę, zapoznaj się z zasadami odpowiedzialnego pożyczania, które zakładają m.in. unikanie impulsywnych wydatków i zaciągania kolejnego zobowiązania finansowego na spłatę poprzedniego.

Oferta produktowa pożyczka „naChwile” jest dostępna od 19.09.2024 r. dla nowych klientów i dotyczy pożyczki przez internet o całkowitej kwocie pożyczki od 500 zł do 4000 zł spłacanej w jednej racie. Warunkiem udzielenia pożyczki jest pozytywny wynik oceny zdolności kredytowej konsumenta. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 0,00%, całkowita kwota kredytu 1500 zł, całkowita kwota do zapłaty 1500 zł, oprocentowanie stałe 0%, całkowity koszt kredytu 0 zł. Jedna rata w wysokości 1500 zł, umowa zawierana jest na 61 dni. Kalkulacja z dnia 25.03.2025 r. na reprezentatywnym przykładzie pożyczki „naChwile”.

Oferta produktowa pożyczka Samoobsługowa „bezProvizji” jest dostępna od 19.03.2025 r. i dotyczy pożyczki przez internet o całkowitej kwocie pożyczki od 1000 zł do 30 000 zł, spłacanej w 12, 18, 24, 36, 44 lub 48 ratach miesięcznych. Liczba możliwych rat jest zależna od wybranej całkowitej kwoty pożyczki. Warunkiem udzielenia pożyczki jest pozytywny wynik oceny zdolności kredytowej konsumenta. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 29,01%, całkowita kwota kredytu (bez kredytowanych kosztów) 7000 zł, całkowita kwota do zapłaty 8512,03 zł, oprocentowanie stałe 15%, całkowity koszt kredytu 1512,03 zł (w tym: prowizja 0 zł, opłata przygotowawcza 40 zł, opłata za elastyczny plan spłat 611 zł, odsetki 861,03 zł), 17 miesięcznych równych rat w wysokości 472,90 zł i ostatnia, 18. rata w wysokości 472,73 zł. Kalkulacja z dnia 19.03.2025 r. na reprezentatywnym przykładzie pożyczki Samoobsługowej „bezProvizji”.

Źródła:
1. https://www.bankiwpolsce.pl/inflacja/
2. https://nbp.pl/polityka-pieniezna/
3. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-pot-inflacja-/
4. https://stat.gov.pl/aktualnosci/informacja-na-temat-zmian-w-zakresie-koszyka-inflacyjnego-w-2025-roku,611,1.html
5. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-w-kwietniu-2025-r-,2,162.html
6. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/szybki-szacunek-wskaznika-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-w-maju-2025-r-,21,31.html
7. https://nbp.pl/polityka-pieniezna/projekcja-inflacji-i-pkb/
8. https://biznes.pap.pl/wiadomosci/gospodarka/inflacja-cpi-spadnie-do-27-proc-rdr-w-lipcu-do-konca-26-r-w-pasmie-odchylen
9. https://media-provident.pl/pr/845963/barometr-providenta-polowa-polakow-planuje-wiecej-oszczedzac-w-2025-r
10. https://businessinsider.ocdn.eu/static/portretFinansowyPolakow2025.pdf
11. https://infin.gov.pl/wp-content/uploads/2024/03/Postawy-Polakow-wobec-oszczedzania.pdf
12. https://www.mojeppk.pl/pliki/repozytorium-plikow/materialy-do-pobrania/pdf/oszczedzanie-mlodych-raport.pdf
13. https://pap-mediaroom.pl/biznes-i-finanse/polakow-nie-stac-na-oszczedzanie-analiza-najnowszego-raportu
14. https://infin.gov.pl/wp-content/uploads/2024/03/Postawy-Polakow-wobec-oszczedzania.pdf
15. https://businessinsider.ocdn.eu/static/portretFinansowyPolakow2025.pdf