Najniższa krajowa w Polsce 2024/2025

Co to jest płaca minimalna?

Minimalne wynagrodzenie za pracę to najniższa pensja, jaką w danym okresie muszą wypłacać zatrudnionym pracodawcy. Jest regulowane w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę¹. Najniższa krajowa stanowi ochronę pracownika przed wyzyskiem. Uregulowanie płacy minimalnej na poziomie ustawowym ma zapobiec sytuacji, w której wypłacane wynagrodzenie byłoby niższe od rynkowej wartości wykonanej pracy. Przeciwnicy minimalnego wynagrodzenia podnoszą jednak, że jest przeszkodą w walce z bezrobociem.

Minimalne wynagrodzenie za pracę przysługuje wszystkim osobom świadczącym pracę na podstawie umowę o pracę, a także w razie współpracy w oparciu o umowę zlecenie czy umowę o świadczenie usług na warunkach umowy zlecenie. W przypadku zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy płacę minimalną oblicza się proporcjonalnie do rodzaju etatu. Na wymiar najniższej krajowej nie ma z kolei wpływu staż pracy, kwalifikacje czy rodzaj zajmowanego stanowiska.

Warto wiedzieć, że oprócz funkcji zabezpieczającej płaca minimalna jest też istotnym wskaźnikiem gospodarczym, wpływającym bezpośrednio m.in. na wysokość niektórych dodatków do wynagrodzenia czy kwotę wolną od zajęć komorniczych².

Aktualne stawki płacy minimalnej w 2024 i 2025 roku

Wysokość płacy minimalnej jest regularnie aktualizowana. Jeśli prognozowany na następny rok wskaźnik cen, który przedstawia Rada Ministrów do dnia 15 czerwca każdego roku Radzie Dialogu Społecznego, wynosi co najmniej 105 procent, ustalane są dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej – od 1 stycznia i 1 lipca. Jeśli wskaźnik jest niższy, określa się tylko jeden termin zmiany minimalnej krajowej – od 1 stycznia³. Na tej podstawie w 2024 roku płaca minimalna była aktualizowana dwukrotnie, a w 2025 roku – tylko raz.

Stawki miesięczne wyniosły:

• najniższa krajowa 2024 od 1 stycznia – 4242 złote brutto;
• najniższa krajowa 2024 od 1 lipca – 4300 złotych brutto;
• najniższa krajowa 2025 od 1 stycznia – 4666 złotych brutto⁴.

Wysokość minimalnych stawek godzinowych to z kolei:

• od 1 stycznia 2024 roku – 27,70 złotych brutto;
• od 1 lipca 2024 roku – 28,10 złotych brutto;
• od 1 stycznia 2025 roku – 30,50 złotych brutto⁵.

Wysokość najniższego wynagrodzenia za pracę netto, czyli kwoty, która jest co miesiąc przelewana na konto pracownika, zależy od różnych czynników, w tym przede wszystkim przysługujących ulg podatkowych czy stawek składek na ubezpieczenie społeczne. W przypadku umowy o pracę kwoty płacy minimalnej netto 2024-2025 wyniosły średnio:

• od 1 stycznia 2024 roku – ok. 3222 złote netto;
• od 1 lipca 2024 roku – ok. 3262 złote netto;
• od 1 stycznia 2025 roku – ok. 3511 złotych netto⁶.

Warto wspomnieć, że podwyżka płacy minimalnej od 1 stycznia 2025 roku była ostatnią aktualizacją wprowadzoną na dotychczasowych zasadach. Aktualnie rząd pracuje nad zmianą przepisów, a ich wejście w życie ma nastąpić z początkiem 2026 roku. Nowelizacja jest niezbędna ze względu na konieczność wdrożenia unijnej dyrektywy w tym zakresie do krajowego porządku. Jedne z głównych zmian mają dotyczyć zrównania wynagrodzenia minimalnego z wynagrodzeniem zasadniczym oraz zakończenia wliczania do najniższej krajowej dodatków i premii⁷.

Sprawdź również ile obecnie wynosi średnia krajowa w Polsce

Historia zmian płacy minimalnej w Polsce (2003–2025)

Wynagrodzenie minimalne w Polsce obowiązuje od 2003 roku, kiedy ustalono je na poziomie 800 złotych miesięcznie⁸ i od tego czasu sukcesywnie rośnie. Przez ten okres do 2025 roku podwyżka wyniosła aż 3866 złotych. Szczegółowy wymiar podwyżek najniższej krajowej w latach 2003-2025 przedstawia poniższa tabela.

Zmiana wysokości wynagrodzenia minimalnego w Polsce w latach 2003-2025

Wysokość minimalnego wynagrodzenia	Data obowiązywania
800 złotych	od 1 stycznia 2003 roku
824 złote	od 1 stycznia 2004 roku
849 złotych	od 1 stycznia 2005 roku
899,1 złotych	od 1 stycznia 2006 roku
936 złotych	od 1 stycznia 2007 roku
1126 złotych	od 1 stycznia 2008 roku
1276 złotych	od 1 stycznia 2009 roku
1317 złotych	od 1 stycznia 2010 roku
1386 złotych	od 1 stycznia 2011 roku
1500 złotych	od 1 stycznia 2012 roku
1600 złotych	od 1 stycznia 2013 roku
1680 złotych	od 1 stycznia 2014 roku
1750 złotych	od 1 stycznia 2015 roku
1850 złotych	od 1 stycznia 2016 roku
2000 złotych	od 1 stycznia 2017 roku
2100 złotych	od 1 stycznia 2018 roku
2250 złotych	od 1 stycznia 2019 roku
2600 złotych	od 1 stycznia 2020 roku
2800 złotych	od 1 stycznia 2021 roku
3010 złotych	od 1 stycznia 2022 roku
3490 złotych	od 1 stycznia 2023 roku
3600 złotych	od 1 lipca 2023 roku
4242 złote	od 1 stycznia 2024 roku
4300 złotych	od 1 lipca 2024 roku
4666 złotych	od 1 stycznia 2025 roku

Źródło: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/wskazniki/minimalne-wynagrodzenie-za-prace-od-2003-r

Podwyżki najniższej krajowej są efektem zachodzących w gospodarce zmian, inflacji oraz prowadzonej polityki społecznej. Płaca minimalna jest regularnie waloryzowana, aby zagwarantować pracownikom utrzymanie dotychczasowego poziomu życia. Wzrost minimalnego wynagrodzenia jest odpowiedzią na rosnące ceny towarów i usług oraz zwiększające się koszty utrzymania⁹.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Kogo nie obowiązuje płaca minimalna?

Przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia nie dotyczą wszystkich form zarobkowania. Jak zostało już wspomniane, najniższa krajowa obowiązuje w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, a także umowy zlecenie i o świadczenie usług. W tym drugim przypadku najniższa krajowa nie obowiązuje jednak, jeśli chodzi o:

• umowy zawierane między osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej;
• umowy, w przypadku których o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne;
• niektóre umowy o świadczenie usług w zakresie sprawowania osobistej i ciągłej całodobowej opieki nad osobami lub grupą osób¹⁰.

Minimalne wynagrodzenie 2025 nie obowiązuje też w przypadku umów o dzieło oraz współpracy z osobami samozatrudnionymi, czyli prowadzącymi działalność gospodarczą na własny rachunek. W tym przypadku stawka zależy od ustaleń stron. Podobna sytuacja może dotyczyć praktykantów i stażystów, szczególnie jeśli odbywają praktyki zawodowe, choć w tym przypadku wszystko zależy od podstawy zatrudnienia. Przepisy dopuszczają m.in. bezpłatne staże dla studentów. Osobne stawki wynagrodzenia minimalnego dotyczą z kolei pracowników młodocianych i są uzależnione od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej wskazanego przez GUS w danym kwartale¹¹.

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów o płacy minimalnej

Przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia 2025 są wiążące dla pracodawców i zleceniodawców. Ich nieprzestrzeganie może się wiązać z przykrymi konsekwencjami.

Kontrole w zakresie wypłaty wynagrodzeń odpowiadających wysokości co najmniej pensji minimalnej przeprowadza Państwowa Inspekcja Pracy. Czynności mogą zostać podjęte bez wcześniejszego zawiadomienia – o dowolnej porze¹². Pracodawcy, którzy nie wypłacają minimalnego wynagrodzenia, mogą zostać ukarani grzywną od 1000 do 30 000 złotych. Niezależnie od tego przedsiębiorstwo będzie zobowiązane do niezwłocznego wyrównania poziomu wynagrodzeń do wymaganego poziomu. Pracownicy, którzy zarabiają mniej niż najniższa krajowa, mogą skierować swoją sprawę do sądu. Jeśli roszczenie zostanie uznane za zasadne, pracodawca będzie musiał wypłacić różnicę między minimalnym wynagrodzeniem, a faktycznie wypłaconą pensją za cały okres trwania nieprawidłowości¹³.

Czy zarabiając minimalną krajową, możesz wziąć pożyczkę?

Zarabiasz minimalną krajową i zastanawiasz się, czy takie zarobki pozwolą na zaciągnięcie pożyczki? Pamiętaj, że każda osoba wnioskująca o dodatkowe środki jest zawsze indywidualnie weryfikowana. To, czy otrzymasz pozytywną decyzję w sprawie pożyczki, zależy przede wszystkim od Twojej zdolności i historii kredytowej.

Pożyczkodawca zweryfikuje, czy uzyskiwane przez wnioskodawcę dochody wystarczą na pokrycie bieżących wydatków, dotychczasowych zobowiązań oraz terminową spłatę pożyczki. Z tego powodu nawet najniższa krajowa nie wyklucza co do zasady wydania pozytywnej decyzji w sprawie wniosku. Jednocześnie warto pamiętać, że renomowani pożyczkodawcy wszechstronnie weryfikują sytuację finansową wnioskodawców, w tym w zakresie historii kredytowej, dlatego nie udzielą pożyczki osobom zadłużonym. Szanse na uzyskanie środków obniżają m.in. wcześniejsze opóźnienia w spłacie swoich zobowiązań.

Pamiętaj, aby zawsze pożyczać odpowiedzialnie. Jeśli masz wątpliwości, czy będziesz w stanie zwrócić pożyczone środki w terminie, zrezygnuj z ubiegania się o pożyczkę.

Podsumowanie

W Polsce obowiązuje płaca minimalna, która sprawia, że żaden zatrudniony nie może otrzymywać niższej pensji niż ustawowe minimum. Wysokość najniższej krajowej systematycznie rośnie, odzwierciedlając zmiany gospodarcze i społeczne. Dzięki minimalnej pensji zatrudnieni mają pewność, że ich praca będzie sprawiedliwie wynagradzana i pozwoli na utrzymanie się. Znajomość aktualnych stawek najniższej krajowej oraz wyjątków od obowiązku ich stosowania jest kluczowe dla pracowników i pracodawców, aby zapewnić zgodność z przepisami i ochronę praw pracowniczych.

Źródła:
1. Ustawa z dnia z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1773 z późn. zm.).
2. https://www.pit.pl/wynagrodzenie-minimalne/
3. Art. 3 ustawy z dnia z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1773 z późn. zm.).
4. https://kadromierz.pl/blog/minimalne-wynagrodzenie-w-2025-roku-ile-wyniesie-najnizsza-krajowa/
5. https://zielonalinia.gov.pl/-/placa-minimalna-i-stawka-godzinowa-w-2025-r
6. https://www.pit.pl/aktualnosci/minimalne-wynagrodzenie-od-lipca-2025-roku-1011281/
7. https://www.rynekzdrowia.pl/Prawo/Najnizsza-krajowa-na-zupelnie-nowych-zasadach-Sa-szczegoly-zmian,268792,2.html
8. Art. 4 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1773 z późn. zm.)
9. https://asistwork.pl/placa-minimalna-w-polsce/
10. https://www.gov.pl/web/rodzina/minimalna-stawka-godzinowa#:~:text=Do%20jakich%20umów%20nie%20ma%20obowiązku%20stosowania,zawieranych%20między%20osobami%20fizycznymi%20nieprowadzącymi%20działalności%20gospodarczej
11. https://praktyczneszkolenia.com/nowe-stawki-wynagrodzenia-pracownikow-mlodocianych/
12. https://sip.lex.pl/procedury/sankcje-za-nieprzestrzeganie-przepisow-dotyczacych-minimalnej-stawki-wynagrodzenia-oraz-1610618325
13. https://kadromierz.pl/blog/czy-pracodawca-moze-placic-mniej-niz-najnizsza-krajowa/